Η Διώρυγα του Ξέρξη ήταν ένα μεγάλο έργο της αρχαιότητας που κατασκευάστηκε στην χερσόνησο του Άθω, στη Χαλκιδική, από τον Πέρση βασιλιά Ξέρξη κατά την διάρκεια των Περσικών πολέμων.

Η διώρυγα κατασκευάστηκε το 480 π.Χ. κατά τη διάρκεια μιας ακόμα εκστρατείας των Περσών. Ο Ξέρξης ήθελε να αποφύγει τον περίπλου του Άθω, καθώς την τελευταία φορά που το επιχείρησε είχε βυθιστεί ο στόλος του Μαρδόνιου. Την περιγραφή της διώρυγας μας τη μετέφερε ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης, αλλά μεταγενέστεροι ιστορικοί την αμφισβήτησαν γράφοντας ότι ο Πέρσης βασιλιάς κατασκεύασε Δίολκο και όχι διώρυγα. Πάντως οι σημερινές έρευνες δείχνουν ότι ήταν διώρυγα.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Ηρόδοτου, το έργο ο Ξέρξης το ανέθεσε στους Αρταχαίη και Βούβαρο. Ο Αρταχαίης όμως λίγο πριν τελειώσει η διώρυγα αρρώστησε βαριά και πέθανε, κάτι που θεωρήθηκε μεγάλη συμφορά και κακός οιωνός από τον Ξέρξη. Ο Αρταχαίης τάφηκε στην Άκανθο με μεγάλες τιμές.

Η διώρυγα σήμερα βρίσκεται θαμμένη και έχει εντοπιστεί ανάμεσα στα χωριά Νέα Ρόδα και Τρυπητή. Το 2008 έγιναν έρευνες από Βρετανούς και Έλληνες μηχανικούς που έδειξαν την ακριβή της θέση αλλά και τις διαστάσεις της. Η διώρυγα έχει μήκος δύο χιλιόμετρα και πλάτος 30 μέτρα και το μέγιστο βάθος της υπολογίζεται στα 15 μέτρα. Είναι ορατή από μεγάλο ύψος, αφού η θέση έχει πάθει καθίζηση. Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι αμέσως μετά τη χρήση της από τον Ξέρξη εγκαταλείφθηκε και με τα χρόνια επιχωματώθηκε.